De optieclausule: hoe gebruik je het rechtsgeldig?

28-05-2016

In de professionele voetballerij wordt er vaak gebruik gemaakt van een optieclausule in de arbeidsovereenkomst tussen club en speler. De optie is een belofte in het contract waarin de club eenzijdig mag beslissen om de bestaande overeenkomst te verlengen of om een nieuwe overeenkomst te sluiten. En dit nadat de oorspronkelijke overeenkomst een einde heeft genomen door het verstrijken van de contractsduur.
Is deze éénzijdige clausule wel toegelaten en zo ja, onder welke voorwaarden? sportonoom pluist het voor u uit.

Waarom is een optieclausule zo populair?

Een betaalde voetballer heeft een bepaalde kapitaalwaarde voor zijn club (werkgever). De club tracht bij aanvang van de samenwerking in te schatten hoeveel de speler waard is voor de club. Dit is afhankelijk van uiteenlopende criteria, o.a. de kwaliteiten, leeftijd, ervaring, reputatie van de speler,...

Eenmaal het einde van de overeenkomst nadert, is het voor de club van uiterst belang om "munt te slaan" uit de speler. Daarom willen de meeste clubs een speler te gelde maken voordat ze einde contract zijn. Als een speler einde contract is en er geen contractsverlenging gebeurd is, kan de speler immers transfervrij vertrekken en levert dit niets meer op voor de club.

Professionele voetbalclubs moeten dus constant de afweging maken om hetzij het contract van de speler open te breken, hetzij de speler te transfereren naar een andere club op het juiste moment.

Is een optieclausule zomaar juridisch toegelaten?

Een van de hoofdkenmerken van de optieclausule is de éénzijdigheid. Om die reden is de optie in een arbeidsovereenkomst voor discussie vatbaar in de rechtswereld. Volgende gronden worden hier wel eens voor aangehaald:

  • Artikel 25 wet 03.07.1978 arbeidsovereenkomsten: het beding waarbij de werkgever zich het recht voorbehoudt om de (essentiële) voorwaarden van de arbeidsovereenkomst eenzijdig te wijzigen, is nietig.
  • Artikel 6 wet 03.07.1978 en artikel 7 wet 24.02.1978: een beding is nietig voor zover het ertoe strekt om de rechten van de werknemer in te korten of te bezwaren.

Toch heeft de rechtspraak zich vrij recent in het voordeel van de optieclausule uitgesproken. Het arbeidshof oordeelde dat de eenzijdige optieclausule geen potestatieve (d.i. een toekomstige en onzekere gebeurtenis waarvan partijen bij een overeenkomst de uitwerking of uitdoving van een verbintenis doen afhangen en die één van de partijen in haar macht heeft) voorwaarde (art. 1174 burgerlijk wetboek) noch een verboden wijzigingsbeding (art. 25 wet 03.07.1978) uitmaakt. Volgens het hof kan het als een geldig keuzebeding gekwalificeerd worden (Arbh. Antwerpen 09.02.2005, RW 2006-2007, 1318).

De optieclausule is rechtsgeldig, maar wel als een aantal voorwaarden gerespecteerd worden...

Wanneer is een optieclausule rechtsgeldig?

Mettertijd zijn er een aantal criteria ontstaan die vervuld moeten worden om een optieclausule rechtsgeldig te verklaren. Onderstaande vereisten zijn voornamelijk in een internationale context ontstaan:

  1. De contractsduur moet redelijk zijn en niet overdreven worden door een optieclausule.
  2. De optie moet duidelijk vastgelegd zijn in het contract, zodat de speler weet waar hij aan toe is als de optieclausule gebruikt wordt.
  3. De speler mag niet volledig afhankelijk worden van de wil van de club. De speler moet ook een soort van voordeel hebben bij het lichten van de optie (bv. loonsverhoging).
  4. Het salaris van de speler moet reeds vaststaan (voor de optiejaren) vooraleer de club gebruik maakt van de optieclausule.
  5. Als de optie gelicht wordt, moet dit hoe dan ook ruim voor het einde van het contract worden meegedeeld aan de speler.

Als men tegemoet komt aan de criteria, neemt men aan dat de (voor velen verboden) "eenzijdigheid" van de optie weggenomen is (art. 15 CAO 13.06.2012 op de betaalde voetballer).

Slotsom

De optieclausule is niet meer weg te denken in de arbeidsovereenkomsten binnen de professionele voetbalmarkt. sportonoom is dan ook voorstander om het optiebeding op te nemen in het contract, indien dit in het voordeel is van de club en/of speler. Uiteraard is het doorgaans de club en niet de speler die een optieclausule in het contract wilt integreren.

Als men bij het afsluiten van het eerste contract een optieclausule opneemt of er gebruik van maakt tijdens het contract, is het een gezonde reflex om na te kijken of men voldoet aan de ingeburgerde criteria rond de optieclausule. Anders loopt men het risico verwikkeld te raken in een juridische strijd, al dan niet definitief beslecht door de rechter.

Heb je na het lezen van dit artikel nog verdere vragen of bedenkingen over een (afgesloten) optieclausule, aarzel dan niet om ons te contacteren. sportonoom wilt gerust vrijblijvend een eerste "quickscan" doen van uw mogelijk probleem!